Urządzenia pompujące są jednymi z najbardziej powszechnie używanych maszyn w przemyśle. Na długo przed wielką rewolucją przemysłową wykorzystywane były przez człowieka chociażby do nawadniania pól. Z początku podnoszenie cieczy na pewną wysokość było domeną ludzi uzbrojonych w wiadra – z pewnymi tylko udogodnieniami w postaci żurawi. Dopiero pojawienie się śruby wodnej Archimedesa na dobre rozpoczęło wielką erę królowania pomp z prawdziwego zdarzenia.
Co ciekawe jeszcze dzisiaj wiele urządzeń korzysta ze starożytnej śruby Archimedesa, a najbardziej rozpowszechniona pompa z mechanizmem posuwisto-zwrotnym jest również wynalazkiem antycznym. Nie można więc powiedzieć, żeby pompy były nowym odkryciem poczynionym w dobie rozwoju współczesnego przemysłu. Zostały jedynie unowocześnione i dopasowane do potrzeb współczesnych zastosowań. Wiele różnych rodzajów tych urządzeń pojawia się tam gdzie w grę wchodzi transport cieczy. Trudno wyobrazić sobie współczesne życie bez udziału mnóstwa małych i dużych pomp. Bieżąca woda w domach i fabrykach nie wypływa z kranów sama z siebie – ciśnienie w rurach utrzymują ciężko pracujące pompy. Lecz ich wykorzystanie jest znacznie szersze. Szczególnie ważne jest w najnowocześniejszej medycynie i chirurgii. Jakby nie patrzeć i organizm ludzki wyposażony jest w mocną pompę – mięsień sercowy.
Przemysł czerpie pełnymi garściami z wielu zastosowań pomp – stacje benzynowe, pożarnictwo, elektrownie, przetwórnie żywności – wszystkie te miejsca żyją i pracują dzięki sile urządzeń zdolnych do transportowania dużych ilości przeróżnych cieczy w miejsca gdzie są potrzebne. Ilość rodzajów jest ogromna, ale w najprostszym podziale wyróżnić możemy:
Pompy wyporowe – działające na podobnej zasadzie do rowerowej pompki. Tłok przesuwa się w jednym kierunku by podać ciecz przez kanał, a gdy powraca on do pozycji wyjściowej zawór zwrotny nie pozwala na cofnięcie się płynów. Takie pompy są jednymi z najbardziej powszechnych i wykonują wiele różnych zadań. Istnieją również konstrukcje w których ciecz znajduje się po obu stronach tłoka i praca wykonywana jest w trakcie ruchu tłoka w obie strony. Są to tak zwane pompy wyporowe podwójnego działania.
Pompy przeponowe – wykorzystywane tam, gdzie transportowana ciecz nie może mieć kontaktu z częściami mechanicznymi urządzenia. Rolę tłoka pełni tutaj elastyczna membrana, a jednostronny ruch cieczy zapewniają otwierające się i zamykające na zmianę zawory zwrotne.
Pompy rotacyjne – w zasadzie są to również pompy wyporowe, jednak nie posiadające zaworów zwrotnych. Kierunek przepływu cieczy wymusza w ich wypadku wpasowany w obudowę wirnik. Szczególnymi rodzajami pomp rotacyjnych są wykorzystywane w medycynie i przemyśle farmaceutycznym pompy perystaltyczne. W ich konstrukcji ciecz przepychana jest przez elastyczny przewód, który punktowo ściskany jest przez obracający się rotor. Takie rozwiązanie pozwala na popychanie cieczy bez kontaktu z mechanicznymi częściami samej pompy.
Trudno byłoby sobie wyobrazić współczesny świat i przemysł bez wszelkiego rodzaju urządzeń pompujących.